De geschiedenis van de Normandiërs in Zuid-Italië.
In de 9e eeuw vestigden zich Noormannen aan de monding van de Seine. Hun gebied groeide uit tot het hertogdom Normandië dat in 911 door de Franse koning werd erkend. De Noormannen namen in de loop van de 10e eeuw de Franse cultuur en taal over en bekeerden zich tot het rooms-katholicisme. Voor de jonge edelen was Normandië echter al weer snel te klein. Vanuit Normandië ondernamen ze nieuwe avonturen. Een aantal van hen kwam tijdens pelgrimstochten naar Jeruzalem in Zuid Italië terecht. Dat was rond het jaar 1000 ongeveer als volgt verdeeld. Het gebied van de huidige regio’s Campanië en Basilicata werd ingenomen door de Longobardische vorstendommen Capua, Salerno en Benevento, officieel leengoederen van het Rooms Duitse Rijk. De steden Napels, Sorrento, Amalfi en Gaeta waren Byzantijns maar gedroegen zich als zelfstandige stadstaatjes. Apulië en Calabrië waren weer stevig in Byzantijnse handen, al streefden ook daar de grote steden naar onafhankelijkheid. Sicilië tenslotte was volledig Arabisch.
De voortdurende gevechten tussen deze bevolkingsgroepen boden vechtersbazen grote kansen voor een militaire carrière. Zo vocht een groep Noormannen aan de kant van Napels tegen Capua. Als beloning daarvoor ontving hun aanvoerder in 1029 een klein graafschapje, Aversa, even ten noorden van Napels. Vanaf dat moment hadden de Noormannen ‘eigen’ territorium in Zuid-Italië en dat bracht een immigrantenstroom op gang. Onder de immigranten waren drie van de twaalf zonen van een zekere Manfred d’Hauteville: Willem (‘IJzeren Arm’), Drogo en Humfried. Ook zij zochten werk als militair. Eerst vochten zij aan de zijde van de Byzantijnen tegen de Saracenen, maar toen her en der opstanden tegen de Byzantijnen uitbraken, zagen zij hun kans schoon om, onder Longobardisch commando, het Byzantijnse gebied te veroveren. Toen de Longobarden de strijd niet zo hard doorzetten als de Noormannen wilden, trokken de laatste het initiatief naar zich toe. In de stad Melfi belegden zij in 1042 een vergadering waarbij Willem (‘IJzeren Arm’) werd benoemd tot graaf van Troia en Melfi.
Kasteel van Frederik II (Basilicata) gebouwd door de Normandiërs
Het nog te veroveren gebied in Apulië en Calabrië werd alvast verdeeld in graafschappen en toegewezen aan de aanvoerders van de Noormannen. De eerste vijf jaar waren de graven nog leenmannen van de hertog van Capua en Salerno maar daarna werden ze eigen baas. De broers D’Hauteville volgden elkaar op als ongekroonde leiders van de het Noormannengebied. Vanuit Normandië kwamen intussen nieuwe immigranten om de gelederen te versterken. Onder hen een vierde D’Hauteville: Robert Guiscard (‘De Sluwe’) die in korte tijd een eigen legertje opbouwde.
Kroning v.e. Normandische koning
De Noormannen breidden hun territorium snel uit en gingen daarbij meedogenloos tekeer. Dit tot groot ongenoegen van paus Leo IX die met zijn leger een einde probeerde te maken aan het Noormannengeweld. Hij moest die poging echter bekopen met een grote nederlaag en negen maanden gevangenschap.
Onder invloed van de hervormingsgezinde Hildebrand, de latere paus Gregorius VII, veranderde houding van de paus ten opzichte van de Noormannen. Rome was voor zijn verdediging afhankelijk van de Duitse keizer en daardoor kon de paus niet optreden tegen de misstanden in de kerk die mede door die keizer in stand werden gehouden en tegen de grote invloed van het Duitse hof op de pauskeuze. De paus zag in de Noormannen dus een alternatief voor de Duitsers en wilde hen aan zich binden. Paus Nicolaas II verhief daarom in juli 1059, tijdens een synode in de Noormannenhoofdstad Melfi, Robert Guiscard tot hertog van Calabrië, Apulië en Sicilië. Robert Guiscard erkende de paus als leenheer. Om de goede betrekkingen te benadrukken wijde de paus persoonlijk de grafkerk van de familie D’Hauteville in het nabijgelegen Venosa.Robert Guiscard was nu wel hertog van Sicilië, maar voor dat hij daar ook het gezag kon uitoefenen moest hij het eiland eerst veroveren. Het was namelijk nog volledig in handen van Arabieren. De Fatimiden-dynastie had in 910 op Sicilië de macht in handen, maar zij raakten onderling verdeeld. Daarvan wilden de Byzantijnen gebruik gebruik maken. Met hulp van de Normandiërs wilden zij proberen zij hun bezit te heroveren. De Normandiërs hadden aan hun zijde gestreden tegen de Saracenen, maar toen her en der opstanden tegen de Byzantijnen uitbraken, zagen zij hun kans schoon om, onder Longobardisch commando een gebied op de Byzantijnen te veroveren. Dit gebied en alle nog te veroveren gebieden werden alvast verdeeld in graafschappen en toegewezen aan de aanvoerders van de Noormannen.
Normandiërs in gevecht